Զբոսանք


ես տեսել եմ արևի հազար գույները՝
հազար գույները մեկ արևի,
ես ճակատս հենել եմ
գիշերվա սառը այտերին
ու երազել եմ
արևի հազարմեկերորդ գույնի մասին...
այդ հազարմեկերորդը դու էիր,

ես քայլող ցավ եմ,
այն ցավը, որ զգում են
կոտրված բաժակի եզրերը,
մինչդեռ մի ժամանակ ես բաժակն էի՝
հպարտության այն բաժակը,
որ սեղանին էին դնում հատուկ առիթների ժամանակ...

արևի գույները սպիտակում են
ու փաթիլների պես նստում այտերիս.
ամենաքիչը գույներ լինում են այն ժամանակ,
երբ միայնակ չլինելով հանդերձ՝
ամենագեղեցիկ փաթիլները դիմավորում ես
մենակ...


Ես և Նա


նրա նմանների մասին
ընկնող աստղեր տեսնելիս երազանք են պահում,
իսկ նրանց ինչպիսին ես եմ
թողնում են գրքերի կազմերի չսոսնձված
անկյուններում...

իսկ ես սովորել եմ կազմերից
սողոսկել էջերի մեջ.
իմ մասին արդեն գրքեր են գրում...


Ես՝ ճնճղուկս


Երբ գարունը կոշիկդ սարքած
Դու հեռանում ես,
Ես մնում եմ ինչպես
Ճյուղերին ցրտից թպրտացող
Փոքրիկ ճնճղուկ՝
Փետուրներիս մեջ լցվող
Փաթիլների տակ...

Ճնճղուկները
Գարուն են սիրում՝
Չնայած կոշիկ հագնել
Չգիտեն...


Բարձրահասակ


Երբ տեսնում եմ ձեռքիցս թռած
աղավնիներին
ու նկարում քո ժպիտը 
ծիածանի կապտականաչ 
խալերին,
երբ արևը ամեն առավոտ
բացվում է ինձ համար ու բոլորի,
բոլորի ու ինձ համար,

ես բոբիկ ոտքերով գետնին կանգնած
ինձ զգում եմ մեկ մատնաչափ
ավելի բարձահասակ,
քան իրականում կամ...


Մի քաղաքի պատմություն


ես գիշերվա գույնի ռետինով
ջնջում եմ մթության ճակատին
դեղին մատիտով նկարած պատուհանները,
ու քաղաքը քնում է,

փողոցներում թափառում են
լույսի գույնի ժապավեններ,
ու քաղաքը լռում է.

այս առավոտը
պատուհաններից մի քանիսի  համար
գուցե էլ չգծեն...


Խոսող նկար


ես գիժ ձևանալ չսովորեցի,,
իսկ դու չիմացար նկար չլինել,
այս մոլորակը տուն էր, թե խեցի,
մեզ տվեց մի դաս՝ լոկ հենց մեզ սիրել...

ես գիժ չդարձա, գիժ չմնացիր,
իսկ խելոքների տեղը այստեղ չէ,
իմ վերջին դասի մանրը դու ստացիր,
ես սովորում եմ առանց քեզ թռչել...

ես դեռ չգիտեմ՝ ոնց են գիժ խաղում,
ու սենյակը իմ մութն է ակոսել.
ու քո ձայնը չի մռմռթում այնտեղ.
այլ նկարն է քո սովորել խոսել...

Աշնան ոտքի տակ


կամաց, շատ կամաց 
շփում եմ բթամատս ցուցամատիս,
մոտեցնում շուրթերիս
ու զգում քո բույրը...
թանկ օծանելիքի պես...

կամաց, շատ կամաց 
հպվում են թարթիչներս իրար,
աչքիս մի անկյունում գտնում քեզ
ու ես կորցնում եմ հիշողությունս
էլի...

կամաց, շատ կամաց 
առավոտը խեղդում
ու կուլ է տալիս իմ տան դուռը,
այստեղ եմ
էլի...

դուրս եմ գալիս իմ խեղդված դռնից
ու գնում աշնան ոտքի տակ ընկնելու...

խնդրվում է չխանգարել...


Այստեղ ապրում են


քեզ նետել են մի փոքր
քառակուսի արկղի մեջ,
ու տվել մի շրթներկ, որ նկարես 
ու նկարդ չտեսնես,
ու մի ատրճանակ,
որ ցանկանաս քեզ սպանել
ու մշտապես վրիպես...

այդ արկղի մեջ անսպառ է միայն օդը
ու լույս գտնելու ցանկությունը,
իսկ դու նշան բռնել ես սովորում...

լույսը կա.
այն չի երևում, քանի որ մշտապես նայում ես
ձեռքիդ ատրճանակին
ու մեկ-մեկ էլ փորձում նկարել,

իսկ դրսից քո արկղիկի վրա
քեզ այնտեղ նետողները վաղուց մակագրել են.
«Բարի գալուստ կյանք,
Այստեղ ապրում են»...


Ես մնում եմ


Նա այնքան կարճահասակ էր ու փոքր,
Որ այգու նստարանին նստելիս
Ոտքերը գետնից կտրվում էին,

Ու նստում էին նրանք այդպես
Երկար- երկար,
Նա, այգին ու բարձրահասակ 
Անձրևանոցը...

Նրա աչքերի մեջ այնքան արև կար
Քարացած,
Որ երբ այն սկսում էր հալչել,
Նա լալիս էր...

Ու լալիս էին նրանք այդպես
Երկար-երկար,
Նա, այգին ու բարձրահասակ
Անձրևանոցը...

Վարագույրները գնում էին 
Ու գալիս,
Հեքիաթները ծնվում են,
Որ դրանց հավատան,
Իսկ նա հեքիաթների ավարտից հետո
Բեմը չէր լքում,
Իսկ նա շշնջում էր կյանքի ականջին.
«Մի՛ փակիր վարագույրներդ.
Ես մնում եմ»...


Ժամանակը ես եմ


ես կենդանի ժամացույց եմ,
մեծ սլաքով՝ ստամոքսից ուղեղ
ու փոքրով՝ ստամոքսից սիրտ,

իմ մի գրպանում ես ծով եմ պահել,
մյուսում՝ երկինք,
իսկ բռիս մեջ՝ անապատ,

ու եթե անգամ մի օր ես ընկնեմ
ու ծովս խառնվի երկնքին,
կքայլեմ էլի
ու չեմ վերջանա,

որովհետև ես ժամանակն եմ,
որ համեստորեն համաձայնել է անվանվել
քայլող ժամացույց
ու թաքնվել մի սրտի մեջ,
որ երբեք չի դադարի սիրել...




Որովհետև


որովհետև հոգնում ես
անընդմեջ տրորվելով նրանցից, ովքեր
անգամ քայլելու իրավունք չունեն,

որովհետև չարանում ես
անընդմեջ նվիրած լույսի դիմաց
որքան հնարավոր է շուտ
մեռնելու հերթական մաղթանքը ստանալով,

որովհետև փակվում ես
կողպվում ես ինքդ քո մեջ,
երբ բարությունն անում են ստիպողաբար
իսկ չարությունը, աղն ու պղպեղն՝ ըստ ճաշակի,

որովհետև խաչում ես ձեռքերդ,
երբ դրանց չափազանց շատ են հարվածում,
որովհետև մրմռում է,
երբ դաղում են...

որովհետև դժվար է
եղունգիցդ փոքրի ոտքի տակ լինելով
մտածել նրան
սիրելու մասին...

իսկ ես երևի դեռ չեմ բուժվել,
եթե դեռ փորձում եմ...


Լուսաբաց


մատներս սպիտակ են
սպիտակ ինչպես գիշերը
լուսանալիս

տերևների բույրը դեղին է
դեղին ինչպես գարունը
աշնան շուրթի տակ

թերթերը կարմիր են
կարմիր ինչպես աղավնիները
արտասվելիս

հոնքերը վարդագույն են
վարդագույն ինչպես համբույրը
պոկված վարդի թերթիկից

իսկ մատներն այսօր
ծանոթ շուրթեր ու հոնքեր են ներկում
գարնան ստվերում արտասվող
աղավնիների մասին
լուսանում է...


.

Վաղուց էր


վաղուց վաղուց էր.
մայրամուտը ճանկռոտեց աշխարհի բոլոր պատուհանները՝
հուսալով դրանցից մեկի մեջ գտնել աչքերդ,
իսկ դու հայացքդ կողպեցիր
աշնանագույն զարդատուփում
ու սեղմեցիր անցյալդ ատամերիդ տակ...

վաղուց վաղուց էր.
գնացքները գծեցին արևի հետագիծը,
ու թռչունները նկարված մնացին
տրորված թղթերին
ու չթռան
չթռան...

մինչ ես դարձա ճամփաս շփոթած մի մեղու
արքայազնը համաձայնեց էլի գորտ դառնալ
ու բռնվել արագիլի կտուցներում
հանուն գեթ մեկ անգամ նրա հետ թռչելու

վաղուց վաղուց էր
դեմքդ նկարվում էր ափիս
ու չէր ջնջվում ձեռքերս լվանալիս...

զարդատուփը մոռացել է բացվել,
հայացքդ բանտարկյալ է,
մեղուները գորտերին
սիրում են...


Գիշերն ու ես


այս գիշեր ամբոխը հարբած
ցած նետեց մարդու կավածեփ արձանը,
փշալարը խժռեց իմ հոգին.
այս գիշեր ես կորցրի իմ կածանը...

այս գիշեր կաթված գծելիս
ես ինձ մոռացա անկումի ծայրին
այս անտառ էլ մարդիկ չեն գալու.
ուր էր՝ գեթ գայլերը գային...


Ազատը թակարդի...


Երբ կգունատվի շուրթեր ճաքեցնող ժպիտը քամու,
Ու երբ կկորցնեմ քո հետքերն ավլող չար այն վհուկին,
Չեմ հիշի էլ ես՝ երբ էի սիրել, կամ ինչպես, կամ ում,
Ու թե ինչպես էր քամին անխնա մաշկում իմ հոգին:

Իսկ դու անդունդ ես, ասուպ ես, քաոս,
Իսկ ես հեռու եմ քո հետագիծը չափելու համար,
Թե իջնես մի օր ու մի րոպեով դառնաս հեթանոս,
Մի անմաշկ հոգի քեզ կտամ նրան զոհասեղան տար...

(Առանց թակարդի
Նա այս հողի մեջ
Ապրել չգիտի...)


Երբ երանին դառնա բարև...


Իմ թարթիչներից դեպ քո մատները ձգվող «երանին»
Հազար «գուցե»-ներ է իր ճանապարհին ոտքի տակ տալիս,
Իսկ միքտս նստում է իմ ծեր հուշերից կարված սավանին
Ու քեզ է կրծում ու հույս է վառում ու մոխիր լալիս...

Երբ մեծավարի մի օր հեռացար մազերիս միջից,
Ես չգիտեի, որ քեզ նման չեմ, որ մանուկ եմ դեռ,
Որ դեռ երկար եմ քաշելու թաթով մենության փեշից
Ու ապտակելու հրեշտակներին իմ երազաբեր...

Ու երբ կջնջվեն մի օր քաղաքներն իմ ու քո միջև
Ու երբ «երանին» կդառնա «բարև» ու կհասնի քեզ,
Իմ թարթիչները քո մատների մեջ կմնան մինչև
Նոր մի առավոտ ծնի նոր քաղաք ու բաժանի մեզ...

Իմ թարթիչներից դեպ քո մատները ձգվող «երանին»
Իմ ականջներում դեռ երկար-երկար ինձ օրոր կասի,
Իսկ միտքս երկար կնստի հուշից կարված սավանին
Ու քեզ կկրծի ու քեզ կպատռի ու քեզ կսպասի...


Նա է


քանի որ նա է՝
ոտքերից գլուխ
ու գլխից հոգի
կատարյալ ու մերկ
վերնագիրը «մարդ»,

քանի որ նա է՝
դեպ արև նետվող
կարճ հանց ակնթարթ
թռիչքի պահին
իր ճամփան հաշվող
արարածն այդ բարդ,

քանի որ նա է,
մահացու դերձակ,
գիշատիչ գազան
ու քնքուշ թելեր
լույսի պես հյուսող
կյանքածինն այդ սարդ...

քանի որ նա է
երկինքը նվեր 
ստանալուց հետո
լուսնի սպիներից
մշտապես դժգոհ
ապերախտն անբախտ...


Պայքար


Այս պայքարի մեջ ես փորփրում եմ քեզ,
Իսկ դու համոզում, թե ծալքեր չունես,
Մինչ ես հասնում եմ գրպաններիդ փակ,
Որ ցեխոտված են ու երիցս ծակ:

Մինչ դու երդվում ես, թե սիրում ես ինձ,
Ես քո ծոծրակին աչք եմ նկարում,
Մինչ դու նայում ես ներս իմ աչքերից,
Ես քո թաքցրածն եմ հատ առ հատ վառում...

Դու չես վախենում. երկար չեն թևերս,
Չեն հասնի երբեք ընդերքիդ պղտոր
Ու չես հասկանա՝ Տերն էր դա, թե ՝ ես,
Երբ երկրաշարժվես հատակից մի օր...

Բայց արդեն վաղուց է՝ քեզ ես լվացել եմ
Ու թարս երեսով արևին պարզել,
Քո փակ գրպանները հատ առ հատ բացել եմ,
Միայն թե տեսածս չեմ հասցրել մարսել...


Ես կլինեմ, դու մնա...


Ես փնտրում եմ քեզ՝
տողադարձելիս
իմ կյանքի ամեն ծանր 
ակնթարթ,
դու ձայն մի՛ հանիր,
ձեռքդ դիր ուսիս
ու իմ ճակատը համբուրիր
հանդարտ...

Իսկ ես կլինեմ,
երբ սառի ձեռքդ,
լույս կմանգաղեմ,
երբ գիշեր լինի,
դու միայն թե թող
ինձ համբույրի հետքդ,
որ անջուր ծովում
քեզ դառնամ գինի..



Փորձեր


Ես սիրում եմ, իսկ դու՞ք...




-Ցավում է... ցավում է... ցավում է...,- կրկնում են բոլորը,
ու չկա գոնե մեկը, ով կժպտա կյանքին ի պատասխան ու կասի. «Նայի՛ր ինձ, ես երջանիկ եմ»...
-Դժբախտ, անօգնական, մենակ ու ավարտված,- կրկնում են բոլորը,
ու չկա գոնե մեկը, ով կկանգնի հողին թաթերի վրա, կձգվի վեր ու կպոկի մի պատառիկ երկնքից՝ ապացուցելով, որ այն այդքան էլ հեռու չէ...
-Ատում եմ, չունեմ, մենա՛կ թող ինձ,- կրկնում են բոլորը,
ու չկա գոնե մեկը, ով կողքինին ամուր կգրկի բարկության ժամին ու կասի. «Սիրում եմ»...
-Էսպես չի մնա, վրեժ եմ լուծելու,-վստահ են նրանք,
ու չկա նրանց մեջ գոնե մեկը, ով վրդովմունքը տեղավորի ափի մեջ, պատի պղպջակներով ու փչի հեռուն...Կյանքը կարճ է ու գուցե իմը կամ քոնը այդ պղպջակների կյանքից էլ ավելի...
Մի՛ ատեք իրար,
ատելությանն ու երջանկությանը մի տան մեջ դեռ ոչ ոք չի տեսել...
Մի՛ խեղդեք ձեր մեջ ապրող մանուկին,
նա շատ ավելին է հասկանում, քան դուք կարծում եք,
քանի որ նա այն մանուկն է, ով չէր վախենում հարցեր տալուց ու ասելուց .« Մայրիկ, ես քեզ սիրում եմ», նույնիսկ այն ժամանակ, երբ մյուսները կատաղում էին...
Կյանքը կարճ է, իսկ ատելությանն ու կյանքին մի տան մեջ դեռ ոչ ոք չի տեսել...
Ես սիրում եմ, իսկ դու՞ք...



Պտույտ


տանիքները հատակ են,
իսկ պատերը քամի,
երազելը կատակ է,
թող ժպիտդ քամի...

դու եկել ես ինձ հյուր
իմ քնելու ժամին,
արթնություն եմ խմում.
սովորել եմ համին...

տանիքները հատակ են,
իսկ քայլերս թռիչք,
հողը գլխիս տակ է,
պտտվում է տարին...

Երբ դիմակներ չկան


ես քեզ սիրում եմ
համբուրել
քնած ժամանակ...

երբ խոնարհված է գլուխդ,
երբ երեխա ես,
երբ չես ժպտում...

այդ դու ես՝
ճակատդ ափիս մեջ
ու թարթիչներդ՝
իրար գրկած...

ու երբ բռնում եմ գլուխդ՝
ինչպես թարթիչներդ իրար՝
որ չընկնես,
ես սիրում եմ
քեզ համբուրել...

քնած ժամանակ
դու չես ժպտում,
իսկ աշխարհը սպասում է,
էլ չի ցրտելու.
մինչ դու քնում ես,
ես ապրում եմ առանց
ձևացնելու...



Իմ ու քո հանելուկը


Սե՞ր, իսկ նա ի՞նչ է,
տե՞ղ, որտեղ խմում են,
պատռված գրպա՞ն,
թե կեսգիշերին քնել խանգարող մի շան հաչոց...

սեր... ի՞նչ է, թե՞ ով,
ապտակի դաղո՞ց է,
թե համբույր պարանոցին, որից փշաքաղվում ես...

գիշերվա երա՞զ,
թե քնից անժամանակ հանող
խելառ ու փչացած զարթուցիչ...

սեր, իսկ ես նրան գիտեմ...
հենց նա է պատճառն այն բանի,
որ ամբոխի մեջ ես քեզ եմ նկարում՝
վերցնում մեկի աչքերը,
մյուսի մազերը,
գողանում ժպիտը երրորդից
ու քայլերը հաջորդի,
և ամբոխը սովորում է քայլել քեզ նման,
և ամբոխը դառնում ես դու,
և ես սիրում եմ ամբոխն այդ...

սերը այն ջրափոսն է փողոցի,
որը շրջանցելով դու ամեն օր գալիս ես տուն...



Երբ հայացքը լռում է


Իմ աչքերի մեջ
հրեշտակ է խեղդվում՝
ինչպես թիթեռը
սև ավազներում...
տարբերությունը լոկ այն է,
որ հրեշտակները սպիտակ են,
իսկ աչքերս դարչնագույն...

Իմ աչքերի մեջ
քո չծնված մեղքերն են մեռնում.
ես գուշակ չեմ՝
դու ես կանխատեսելի,
դու ես մարդ...

Իմ աչքերի մեջ
քո անցած ու չանցած
ճամփաներն են պատռվում.
դադարի ժամանակն է՝
աչքերս հոգնել են ճամփա թարթելուց...

իմ աչքերի մեջ
քարե տանիքից ճոճվում է,
պայթում է այն միակ լամպը՝
այն միակ լույսը քո թողած.
հաջորդ գիշեր մութ է լինելու...

Իմ աչքերի մեջ
քո դերերն են հավասարվում,
շարվում կողք-կողքի
ու փորձում գտնել քեզ,
իսկ դու դեռ այնտեղ
հրեշտակ ես ներկում...

Իմ աչքերի մեջ
սավանները կարմիր են,
ավազները՝ կանաչ,
իսկ դու՝ թափանցիկ,
իսկ դու փախչում ես,
հոսում ես, այրում.
կոպերս արտասվել գիտեն.
մատնություն.
սատանան թիթեռ է ծնել...

Martin Jonsson, The Topology of emptiness oil on canvas 41x33cm

Հուդան


դու ծնվել ես սաղմից Հուդայի,
դու գիտես երեսներ համբուրել,
դու քո մորն էլ պատով կտայիր,
եթե պատն այդ օգուտ քեզ բերեր:

քո ժանիքը խեժից էլ կպչուն է,
քո աչքերը երբեք չեն սառում,
դու սիրում ես թղթե թռչուններ,
որ փայտից էլ արագ են վառվում...

դու ծնվել ես սաղմից Հուդայի,
չի դառնա քո հոգոցը հառաչ.
դու գիտես խոնարհվել բագինին,
որ քանդվեց ծնվելուցդ առաջ...

Կտավի հեղինակ՝ Դավիդ Բոյդ

Ռի-Ման Ռադիո Մաոյում





Հատուկ բոլոր նրանց համար, ովքեր չեն լսել Ռադիո Մաոյի «Լսարանում» հաղորդումը, որին հյուրընկալվել էր Ռի-Ման:   :)

Ձմեռ


Մենությունը,
իմ հետքերով վազելուց հոգնած ու քրտնած,
հասավ ինձ,
պոչը փռեց ոտքերիս
ու պառկեց կողքիս հանգստանալու...
իսկ ես մնացի կանգնած,
քանի որ առանց քեզ
վազել չգիտեմ...

Վերարկուիս ծայրերն իրար միացնողը
մի կոճակ է՝
կոճակ-անզորություն,
որն առանց քեզ
կոճկվել չգիտի...

Կոշիկներիս ներբանները ծակ են,
ցուրտ է,
իսկ դու այստեղ չես, որ համոզես,
թե ձյան վրա քայլելն
առողջարար է...

Ես այն թուրն էի,
որ պատրաստ էր հանուն քեզ
երկիրը դարձնել կոճակ
ու ձմռանը քայլել ծակ ներբաններով,
իսկ դու թուրն այդ կոտրեցիր...
չէ՛,
դրանից հետո դու անպաշտպան չմնացիր,
պարզապես ես մատներիս արանքից սահեցրի այն ամենը,
ինչ կարող էի պաշտպանել...

իսկ դու «թրավոր» ասպետից դարձար
հասարակ
կոճակավոր
ձմեռային
մի անցորդ...

եղանակները փոխվում են...


Գիրքը


դու ինձ կարդում ես,
և քեզնից լավ ինձ անգիր արտասանել 
ոչ ոք չգիտի...

դու ինձ կարդում ես.
թարթիչներիս ամեն դողը,
մկաններիս ամեն խաղը,
ամեն վերուվարը կրծքիս...

դու ինձ կարդում ես.
արտատպում սպիտակ թղթին
ու հրճվում դատարկ տողերին հայտնված
սիրո խոսքերից...

նույնիսկ այն ժամանակ,
երբ բարդ եմ ու խճճված
անընթեռնելի ձեռագրի պես,
դու կարդում ես ինձ
և պահ իսկ չես կակազում...

դու ինձ կարդում ես.
այնքան, մինչև հոգնես,
գնաս քնելու
ու ինձ թողնես քո ծակ դարակում
որ փոշոտվեմ...

դու կքնես,
իսկ ես երազ տեսա.
մարդ էի...


Լավագույնը մարդկանցից


Ընկավ մեկի ոտքի տակ,
Կոտրեց մյուսի գլուխը,
Երրորդի ականջը,
Հայհոյեց չորրորդին,
Հինգերոերդին լքեց,
Վեցին ապտակեց,
Յոթը էլ չեղավ.
Կոտրեցին.

Նա ընդամենը քար էր,
Որին մեղադրեցին
Մարդ լինելու մեջ...


Այն, ինչ մնում է


Այն մարդու մոլորակը,
ով ապրում էր քո ներսում
վեց կտոր արեցիր
նարնջի պես...
տունը,
որից նա թռչուններին էր կերակրում
վառեցիր
լուցկու հատի նման...
անկողինը,
որում նա կռիվ էր տալիս մղձավանջների հետ
պատառոտեցիր
ու դարձրիր ցամաքած օդապարիկ...
մարմինը,
որ պահում էր նրա հոգին,
սեղմեցիր տգիտության աքցաններում
ու ճզմեցիր 
հասած ծիրանի նման...
մատները,
որով նա սեր էր նկարում հատակին
կոտրեցիր դալար շիվերի պես
կոտրեցիր միանգամից
ու առանց բողոքելու...
էլ ոչ մի մատ չմնաց քո ներսում,
ոչ մի ծալք,
ոչ մի հետք...
միայն մի եղունգ՝
իսկական
մարդկային...

գոնե դա պահիր...
գլուխդ մի օր գուցե քոր գա...


Ռի-Ման հյուրընկալվոմ է Ռադիո Մաո-ին :)

Այս կիրակի՝ հուլիսի 22-ին ժամը 20.00-ին լսեք օն-լայն հեռարձակմամբ Ռադիո Մաո-ի «Լսարանում» հաղորդաշարի հերթական թողարկումը, որի հյուրը լինելու եմ ես՝ Ռի-Մաս :)
Ռադիոյի պաշտոնական կայք-էջը գտեք այստեղ՝
www.radiomao.am


Նոր բլոգ- My new blog

Ողջույն :)
Սիրով ներկայացնում եմ իմ նոր բլոգը, որը նաատեսված է անգլերենով գրված աշխատանքներիս համար: Հուսով եմ՝ այն ձեզ դուր կգա:
Հաճելի ընթերցում :)

Hi :)
I'm glad to present my new blog to you. It's meant to be a separate blog for my English works. Hope you'll like it.
Enjoy your reading :)

Ri-Ma (Ռի-Մա) - http://rimakhach.wordpress.com/


5 րոպե քնելուց առաջ...




Իմ աշխարհը պարզ է,
Հանց չգրված թերթը,
Կարծր ապակուց են
Պատերը իմ տան,
Իսկ հոգուս ներսում
Ծերունի մի բերդ է...
Դու էլ ինձ պես խենթ ես,
Խենթ ես ինձ նման...

Երկնքում, տե՛ս, հերթ է,
Աստղային անձրև,
Երկնքի մի փերթը
Իմն է արդ դարձել,
Երկնքին խնդրենք՝
Մեզ էլ աստղեր տան...
Դու էլ ինձ պես խենթ ես,
Խենթ ես ինձ նման...

Կյանքը անհեթեթ է,
Երբ թևեր չունես,
Ու ճամփան անհետ է,
Երբ քայլեր չկան...
Բայց մի՛ մտածիր,
Լույսը միշտ քեզ հետ է.
Դու էլ ինձ պես խենթ ես,
Խենթ ես ինձ նման...


Պարտություն


Կյանքը ինձ ապրում է ու օրերն հաշվում,
Ծերացող թվերը չեն տեսնում էլ ինձ,
Իզուր պայքարից կամքն է լոկ մաշվում,
Բայց դեռ չի պոկվում ծառը տերևից:

Ինձ նետում եմ մի կողմ, գուցե և պատռում,
Հնամաշ շապիկը քո շնչից կարված,
Ժպտալով քնում եմ ու լալիս արթուն,
Ու հայտարարում կամքդ կատարված...

Խաղն այս ես լքում եմ, ինձ պարտվող կոչիր,
Ձեռքս լվանում եմ, ինձ կոչիր վախկոտ,
Բայց պահիր դու իմ հուշն անստորագիր,
Ես դրա ներսում քեզ ունեմ, կարո՛տ...


Երբ չկա


Երբ պայքարել չկա, ու էլ հարցեր չունես,
Երբ բառերի տեղ քեզ տողերն են կարդում,
Քեզ հուշում է ձայնը, որ ծռվել է արդեն
Ուղին որ դեռ մանուկ դու մենակ էիր հարթում:

Երբ ջնջվում է օրը մատնածալքիդ փոսից,
Երբ սպառում, վառում ես օրդ պարկերով,
Դեռ սպասում ես, որ նա քեզ հետ գուցե խոսի,
Ոչ թե քեզ անուն տա համր վանկերով:

Երբ էլ չես հիշում, որ պիտի թաքցնես
Այն հուշերը, որ քեզ դեն են նետել արդեն,
Որ կար ժամանակ, կար մի «դու», մի «ես»,
Ու որ էլ չունի խիղճդ քո հասցեն,

Գիշերվա մութում կույր խարիսխ նետած,
Մատներով խառնում ես ծով աստղափոշին,
Այսօրվանից դու ինձ ու քեզ թողած՝
Փորձելու ես լուռ ձայն տալ ուրիշին...


Մոռացում


Իմ անցյալն ինձ գողացել է,
Իսկ ներկան ետ չի տալիս,
Մեկը տեղս մոռացել է,
Մյուսը տունս չի գալիս...

Ես ապրում եմ տանիքում
Իմ փշրված ծերուկ տան,
Քեզ կգտնեմ գալիքում,
Թե գալիքից ինձ էլ տան...

Շատ վաղուց են կորցրել
Պահակները իմ հասցեն,
Ու իմ տեղում թաղել են
Լոկ պարաններ ու ցանցեր,

Ես անցյալի գրպանում
Դեռ ներկաս եմ փնտրում լուռ,
Սպասում, որ մի օր բացվի
Ոչ թե նոր անցք, այլ նոր դուռ...


ես էլ եմ...


այդպես գալիս են միայն գժերը,
նրանք, ովքեր ուղիղ քայլել չգիտեն
ու նրանք, ովքեր հոգնել են անաղմուկ լինելուց...

իսկ թե ինչպես են նրանք հեռանում՝ ոչ ոք չգիտի...

այդպես լալիս են միայն գժերը,
նրանք, ովքեր ապտակել չգիտեն
ու նրանք, ովքեր հոգնել են վախենալուց...

իսկ թե ինչպես են նրանք ծիծաղում՝ ոչ ոք չգիտի...

այդպես քնում են միայն գժերը,
սպիտակ աղավնիներն
ու նրանք, ովքեր հոգնել են անքուն ու չեղած խաղաղությունից...

իսկ թե ինչպես են նրանք արթնանում, ոչ մի արև չգիտի...

այդպես նկարում են միայն գժերը,
նրանք, ովքեր կեղծել չգիտեն
ու նրանք, ովքեր նկարածը ջնջելու համար ռետիններ չեն պահում...

իսկ թե ինչպես են նրանք մոռանում՝ ոչ ոք չգիտի...

այդպես խեղդում են միայն գժերը,
նրանք, ովքեր ապրել չգիտեն
ու նրանք, ովքեր չեղածը չապատկերացնելու համար քաջության հաբեր չեն խմում...

իսկ թե ինչպես են նրանք մեռնում՝ ոչ ոք չգիտի...

ոչ ոք չգիտի՝ ինչպես են նրանք հեռանում...

ես այսօր այդպես եմ եկել... անաղմուկ...
ես այսօր այդպես եմ ծիծաղում...առանց վախի...
ես այսօր այդպես եմ արթնացել...արևին չնայելով...
ես այսօր այդպես եմ մոռանում... խաբելով....
ես այսօր այդպես եմ մեռնելու... չապրելուց...

ես այսօր այդպես եմ գնալու՝ չիմանալով ուղիղ քայլել ու հոգնած անաղմուկ լինելուց...
ուրեմն.... ուրեմն ես էլ եմ....
կորանք...


Բարև, ես արևն եմ...





Մայրամուտն այս նման է մի մրոտված լամպի,
Որ տնազն է լույսի, գուցե՝ քիչ պակաս,
Իսկ արևը ինչպես հետք մի լուծված հաբի՝
Դեռ պտույտ է գալիս երկնքում մի թաս...

Իմ տանիքն է ներկում մայրամուտը դանդաղ
Ու նրա նման ես էլ եմ եռում,
Արևի նման ես էլ այս գիշեր
Ապտակվում եմ լուռ, բայց դե չեմ մեռնում...



Իմ ու քո միջև





Իմ ու քո միջև դեռ փրփրում է անցյալը,
Ագռավներին դասեր տալիս՝ ինչպես մարդկանց ջահել,
Ինձ ցույց տալիս, ասում՝ սուտ է մնացյալը,
Նրան նայեք, տեսեք՝ ինչպես պետք չէ սիրել...

Իմ ու քո միջև էլ աշխարհներ չկան,
Սահմանները ջնջվել են՝ ինչպես ներկը պատից,
Նրանք չեն տեսնի էլ այն աղջկան,
Որ ագռավ տեսնում՝ դողդողում էր վախից...

Իմ ու քո միջև լոկ տրորված քայլեր են,
Որոնցով շատերն են սև ագռավներ դարձել.
Ես սոսկ վրիպել եմ՝ քեզ կոչել եմ ընկեր,
Իսկ ագռավներին ինձ թշնամի կարծել...


Ես դեռ չեմ ծնկել...


ԱՍՈՒՄ ԵՆ...




երբ գիշերը սև
թոզն իր թափ տվեց
այս անվերջ շտապող
քաղաքի վրա,

երբ անձուկն անձև
կարծր փշրվեց
այս փոշի լափող
քաղաքի վրա

հեռվում մի պոետ
մի Եվա գրկած
իր այս մուսային
տաղն էր իր ձոնում.
-դու այսօր, այսօր
հենց միայն այսօր
մի եղիր ինձ մայր,
մի եղիր ինձ կին,
ոչ ինձ բարեկամ,
ոչ իմ սիրուհին...
դու այսօր, այօր,
հենց միայն այսօր,
ի՛մ անձրևաբույր,
ինձ եղիր դու քույր...

բայց Եվան հանկարծ
այս խոսքից պոռթկաց,
պոետին լքեց
ու հալվե՜ց... գնա՜ց...

երբ անցան օրեր,
ետ եկավ մուսան,
ու պոետը մեր
վերսկսեց հուսալ...

-դու այս առավոտ՝
առավոտ ծեգին,
մի՛ եղիր ինձ մայր,
ոչ էլ հլու կին,
ու ոչ էլ եղիր
քույրը իմ անգին.
դու այս առավոտ՝
առավոտ ծեգին
ինձ համար դարձիր
գիժ իմ սիրուհին...

բայց մուսան հանկարծ
լսածից շիկնեց,
վեր թռավ կրկին
ու հանգեց, մարեց...

սև մարդափոշին
ետ եկավ կրկին,
ու գիշերը լուռ
սողոսկեց այգին...

մի վերջին անգամ
ետ եկած Եվան
լսում էր նորից
գիժ մեր պոետին.
-դու այս երեկո
ինձ մոր պես գթա,
կամ էլ փարատի՛ր
ինձ հանց սիրող կին,
եղիր ինչ կուզես.
ինձ միայն գթա՛,
քո բարության վարձը
սերը քեզ կտա...

Եվան լաց եղավ,
պոետին փարվեց,
ու դարձավ նա քույր,
դարձավ բարեկամ,
դարձավ կին հլու
առաջին անգամ...
դարձավ սիրուհին
առավոտ ծեգին
ու կարեկցող մայր
արևաթեքին...

ու մինչ հիմա էլ
պոետն ու մուսան
հենց այդպես ամեն
փոշոտ գիշերին
սեր են նկարում
գիշեր-պատերին...

Paul Cézanne "The Dream of the Poet or, The Kiss of the Muse"

Անցորդ


Փողոցները այսօր երկփեղկվում են
Ու հալվում ու խոսում ու հոսում,
Փողոցներն իմ առաջ երբ ճեղքվում են,
Քո լույսով է հավերժն ակոսվում...

Փողոցում ինձ փնտրող մի անցորդ,
Ինձ կանչում է մայթից դիմացի.
-Դիմացի՛ր արևի դու ճամփորդ,
Դիմացի՛ր, ի՛մ աղջիկ, դիմացի՛ր...

Նա կանցնի, ու ես էլ չեմ մնա,
Կհալվեն փողոցները բախտի,
Դիմանում, դիմանում եմ ես տե՛ս,
Դու՛ անցորդ դիմացի մի մայթի...


Մի՛ մտածիր...


մի մտածիր, կանցնի շուտով,
կանցնի սա էլ,
կմոռանաս այս մի ցավն էլ դու անշուշտ,
բայց մի կարծիր, թե իր ոտով
եկած գայլն էլ
քեզ հենց այնպես լքելու է ողջ ու կուշտ...


մի մտածիր, կանցնի շուտով
այս մի գայլն էլ,
կմոռանաս, թե ինչպես էր քեզ կրծում,
բայց մի կարծիր՝ ձեռքիդ փայտի
երկու ծայրն էլ
ճիշտ նույն կերպ է գազաններին հարվածում...


մի մտածիր, կանցնի, կանցնի,
կանցնի սա էլ,
հարբածներն էլ շուտով ուշքի են գալու,
բայց մի կարծիր՝ հարբած սրտի
կույր «գնա»-ն էլ
սթափ «արի»-ից քեզ ուժեղ է թվալու...


մի մտածիր, կանցնի շուտով,
կանցնի սա էլ,
այս գրիչն էլ չի գրի տող, որ անցած է,
բայց մի կարծիր՝ կլինի դա
շատ շուտով.
այս գրիչն էլ տիրոջ նման գինովցած է...





Անկատար


Դարձա մեջքն այն, որին հենված արտասվեցիր,
Բայց դե երբեք հեկեկոցդ չդարձա,
Դարձա հենքն այն, որի վրա տուն սարքեցիր,
Բայց դե երբեք հաղթ ամրոցդ չդարձա...

Դարձա ճեղքն այն, որով հոգիս թափանցեցիր,
Բայց դե երբեք հոգետունդ չդարձա...
Դարձա զենքն այն, որով ձմեռ դու սպանեցիր,
Բայց դե երբեք քո գարունը չդարձա...

Դարձա փարոս, որ քեզ կանչեց ու փրկվեցիր,
Բայց դե երբեք փրկությունդ չդարձա,
Դարձա քաոս, որում նոր «ես» դու կերտեցիր,
Բայց ես երբեք հարությունդ չդարձա...

Դարձա ձայնն այն, որին կյանքդ դու պատմեցիր,
Բայց քո ընկեր-համախոհը չդարձա,
Դարձա միայն ու ինձ սպանել որոշեցիր,
Բայց ես էլի անմեղ զոհդ չդարձա...

Հեռացում




Ինձ մոռացիր,
Ես չկամ,
Ինձ շրջանցիր,
Որ չգամ...
«Մենքը» կորավ,
դարձավ «ես»,
«Մենքը» կորցրեց՝
Ինձ ու քեզ...
Ինձ ձայն չտաս,
Չեմ գալու,
Էլ շունչ չտաս
Հևալու...
Միայն հիշիր,
որ մի տեղ
Կար ապրում էր
թույլ մի լույս,
որ մի հեռվում
համր ու սուս
հույսն էր ներկում
քո ձեռքի
թախիծ դուստրը
լույս երկրի...




Անկում


ստվերներ,
հայացք,
մշուշ,
ցրվեր,
մի օր՝
թող ուշ...

անգույն,
անբաց
անփակ,
անքուն
մխաց՝
«թռանք»...

հակիրճ,
անբառ,
վհատ՝
հագին
անկար
տաբատ,

մի ցավ,
մի տուն,
մի լաց
ընկա,
բայց դու
մի լաց..



Նկար


ես քեզ կթարգմանեմ աշխարհի բոլոր լեզուներով, բայց կկարդամ այն մեկով, որով գրվել ես...
ես քեզ կնկարեմ բոլոր կտավներին, կներկեմ ու կյանք կտամ, բայց կպահեմ այն մեկը, որից ծնվել ես...
ես քեզ կերգեմ բոլոր բեմերից, բայց իմը կլինես միայն կուլիսներում...
ես քեզ կգրեմ բոլոր շենքերի պատերին, բայց վստահ կլինեմ, որ չես ջնջվի միայն սրտիս միջնապատից...
ես քեզ քամուն կշշնջամ, հենց աշունը գա, բայց շշուկներս միայն գարունին կտամ...
ես քեզ կգողանամ բոլոր ավազակներից ու նրանցից միայն սիրուն կթողնեմ, որ տանի քեզ, պայմանով, եթե ես էլ գամ քեզ հետ...
ես քո մասին հեքիաթ կգրեմ բոլոր հեքիաթագիրների փոխարեն, բայց կթողնեմ, որ քեզ պատմի միայն ԻՄ հոգին...
ես քեզ կձուլեմ բոլոր մոլորակներին, բայց կթողնեմ, որ ապրես միայն այս մեկի վրա...
ես քեզ կշնչեմ ամեն արտաշունչից առաջ, բայց ներշնչելիս ամուր կբռնեմ, որ հանկարծ շուրթերիս վրայիս չցնդես...
ես քեզ կպահեմ ծովերի բոլոր իջվածքներում, բայց և մինչև աստղերը կհանեմ, երբ կամենաս...
ես քեզ կփայփայեմ հնարավոր ու անհնար բոլոր հաջորդ կյանքերում, բայց այնպես ինչպես հիմա, կսիրեմ միայն այս մեկում...


Դու և ես

Դու ասում ես, թե ինձ նման արև-աղջիկ չես տեսել,
Իսկ ես այստեղ՝ անձրևի տակ, արևներից բողոքողն եմ...
Դու ասում ես, իբր ինձ հետ ճերմակ լուսնին ես հասել,
Իսկ ես այստեղ՝ քո ոտքի տակ, քո քայլերը հաշվող հողն եմ...

Դու ասում ես, թե քո կյանքում միշտ էլ սերն է պակասել,
Իսկ ես այստեղ՝ հենց քո դիմաց, սեր-ավելցուկ կրճատողն եմ...
Ինձ ասում ես, թե դու երբեք ոչ մի սիրտ չես վնասել,
Իսկ ես այստեղ՝ հենց ձեռքիդ տակ, իմ վերքերը կարկատողն եմ...

Դու ասում ես, թե իմ մասին երբեք-երբե՜ք չես բամբասել...
Իսկ ես այստեղ՝ քո թիկունքում, քո ստերը հավաստողն եմ..
Դու ասում ես, թե երբեք ինձ սիրելիս չես կակազել,
Իսկ ես այստեղ՝ մեր երկուսից միակ վարժ ու ճիշտ խոսողն եմ...


Երջանկություն

Երջանկություն. դեռ մատներս նա դաղում է,
Ու մրմուռից կյանքի հոսքը դանդաղում է...
Գոյությունը մահվան դեմ խենթ մաքառում է,
Երբ ոտքերդ հանձնվում են, իսկ սլացքդ համառում է...


Երջանկություն. իսկ անձրևը դեռ մաղում է,
Ու ես էլի անձրև կուլ տալ հապաղում եմ...
Այս անձրևն էլ աշնան նիհար մատռվակն է.
Նրա գալն է իմ հարբելու պատրվակը...


Երջանկություն. նա իմ բակում դեռ խաղում է,
Եվ այդ խաղից իմ աշխարհը խաղաղվում է,
Այդ մանուկն է իմ անանուն փրկությունը.
Ես վաղուց է՝ ինչ հավատի հարսնացուն եմ...


Երջանկություն. ջրվեժներդ ես քաղում եմ,
Իսկ դու, ներիր, իմ պատճառով ծարավում ես.
Երազում իմ երջանկության ջրվեժներ են,
Ուր գարունն էլ վաղուց ջրվեժ-հավերժվել է...


Երջանկություն. տե՛ս, փողոցն այս դեռ կաղում է,
Ու ծուռ քայլքից անցորդները կատաղում են...
Մոլորություն. թող աղմկի բազմությունը.
Ես վաղուց է՝ ճշմարտության ծաղրածուն եմ...


Ծնկաչոք


Դու աղոթել չգիտես,
Ես՝ ծնկի գալ չեմ սիրում, 
Ու ապրում ենք հենց այդպես՝ 
Դու հաղթում ես, ես՝ տիրում... 

Դու չես հարցնում՝ ով եմ ես, 
Ես չգիտեմ քո հասցեն, 
Ես շնչում եմ մահվան պես, 
Դու շնչելն ես մոռացել... 

Բայց ծնկաչոք աղոթք է պետք, 
Որ խորթ էջն այս ես թերթեմ. 
Թե երկուսով մի մարդ ենք մենք՝ 
Ծնկի եկ դու, ես՝ աղոթեմ...